Parfum

Steeds meer producten (wasmiddel, cosmetica, haarlak, lotions, deodorant, shampoo, zeep, afwasmiddel, schoonmaakproducten, etc.) bevatten parfum samengesteld uit synthetische geurstoffen. De chemicaliën in deze parfums worden zo gecombineerd dat het voor onze hersenen "lijkt" alsof we een lekker geurtje ruiken en dus zijn wij nog steeds geneigd bij parfum te denken aan lekker geurende bloemen essences op een frisse lentedag. Niets is echter minder waar, in werkelijkheid snuiven we een cocktail van gevaarlijke carcinogenen en neurotoxische chemicaliën op! Sinds wetenschappers in 1830 uitvonden hoe ze chemicaliën die voor geur zorgen kunnen isoleren en namaken, werden de natuurlijke parfums namelijk steeds meer vervangen door synthetische. Vandaag de dag bestaan parfums en geurstoffen dan ook voor 95 procent uit gevaarlijke petrochemicaliën (chemicalien onttrokken uit petroleum).
Zo'n parfum kan bestaan uit wel 4000 aparte ingrediënten waarvan er vele toxisch en kankerverwekkend zijn. Symptomen kunnen bijvoorbeeld zijn: hoofdpijn, duizeligheid, allergische uitslag, verkleuringen van de huid, hevig hoesten, overgeven en huidirritatie.
Uit laboratoriumonderzoek bleek verder dat parfums het centraal zenuwstelsel kunnen aantasten, depressie, apathie, overactiviteit, geïrriteerdheid en andere gedragsstoornissen kunnen veroorzaken. Andere klachten na blootstelling van het centrale zenuwstelsel aan synthetische geurstoffen kunnen zijn: wazig zien, gedesoriënteerdheid, geheugenverlies, gevoelloosheid van het gezicht, pijn in de nek en ruggengraat.

Phtalates

In mei 2002 vond er een groot onderzoek plaats waarbij 72 populaire geparfumeerde producten en parfums werden onderzocht op de aanwezigheid van zo'n gevaarlijke stof: Phtalates [2]. Deze stof wordt gekoppeld aan hormoonstoornissen, permanente geboorteafwijkingen en aantasting van de mannelijke reproductieorganen. Hij werd gevonden in 52 van de 72 geteste producten, waaronder 9 van de 14 geteste deodoranten, 6 van de 7 haargels, 4 van de 7 haarmoussen, 14 van de 18 haarsprays, 2 van de 9 bodylotions en in alle geteste parfums.

Handelsgeheim

Alhoewel recentelijk verboden door de EU, wordt deze stof dus toch nog met grote regelmaat gebruikt. Met name het handelsgeheim dat geldt voor de parfumbranche, maakt controle moeilijk. Fabrikanten beroepen zich op dit handelsgeheim, zodat zij niet de exacte samenstelling van hun parfum op het etiket hoeven te vermelden om zo hun unieke geur te beschermen voor de concurrent. Ze kunnen de informatie gecodeerd weergeven, bijvoorbeeld onder de noemer "fragrance". Natuurlijke verzorginsproducten bevatten alleen natuurlijke geurstoffen afkomstig van etherische oliën, die wel veilig zijn voor onze gezondheid.

Muskverbindingen

Muskverbingingen zijn goedkope synthetische geurstoffen die veelvuldige gebruikt worden in plaats van kostbare natuurlijke geurstoffen zoals lavendel, tijm of vanille. De geuren van zeep, cosmetica en schoonmaakmiddelen zijn vaak afkomstig van synthetische muskverbindingen. Musk-xyleen is een nitromuskverbinding die veel voorkomt in after-shave, parfum, zeep en wasmiddel. In pas gewassen kleding zitten resten van deze stof waardoor zij terecht komt op onze huid. Onze huid neemt muskverbindingen gemakkelijk op en vervolgens waardoor ze in onze weefsels terecht komen. Ze zijn moeilijk af te breken door ons lichaam, werken vergrotend op de lever en zijn kankerverwekkend bevonden. [1]

In Europa wordt jaarlijks ongeveer 50 tot 300 ton musk-xyleen geproduceerd! In 1995 en 1998 verbood de EU drie nitromuskverbindingen. Musk-xyleen is nog steeds toegestaan. Wel werden de grenswaarden voor de hoeveelheid toegestane musk-xyleen in deodorant en huidverzorgingsproducten en aftershave aan banden gelegd. Musk-xyleen staat op de lijst van stoffen die sinds 2010 niet meer in de EU geproduceerd mogen worden (OSPAR 2000) omdat er vastgesteld is dat het een kankerverwekkende stof is. Landen buiten de EU mogen ze echter nog wel produceren. Vanwege handelsgeheim op parfum is het vaak lastig controleren wat waar precies in zit. Om er absoluut zeker van te zijn dat uw geparfumeerde producten helemaal vrij zijn van kankerverwekkende stoffen, raden wij daarom aan alleen gebruik te maken van producten die met etherische oliën van goede kwaliteit geparfumeerd zijn (of schaf voortaan alleen ongeparfumeerde producten aan.)

Klik hier voor de lijst met de meest voorkomende chemicalliën in parfum en geparfumerde producten en de gevolgen van deze stoffen voor onze gezondheid [2]

Referenties:

[1] Rimkus et al (1994), Nitro muks in human adipose tissue and breast milk, in: WWF, 2000.

[2] Health Risks from Perfume: The Most Common Chemicals Found in Thirty-One Fragrance Products by a 1991 EPA Study / Julia Kendall, 1995

De meest voorkomende chemicalien in parfum

Acetone (Aceton)
Dit is een oplosmiddel en een ingrediënt van onder andere nagellakremover (veelvuldig gebruik tast echter de nagels aan), parfum, cologne, maar ook afwasmiddel. Het wordt verkregen uit petroleum. Het staat op de EPA-lijst van gevaarlijke afvalstoffen. Inhalatie ervan kan droge keel en mond veroorzaken en duizeligheid, misselijkheid, verstoring van de coördinatie, afwezigheid en bij blootstelling aan grote hoeveelheid: coma. Het is een stof die het centrale zenuwstelsel (CZS) onderdrukt. Het wordt ook veel toegepast in toners (astringents, middelen die de huid doen samentrekken). Het verwijdert olie van de huid en droogt de huid extreem uit, waardoor het irritatie veroorzaakt. Het is slechts in beperkte mate door de overheid toegestaan.

Benzaldehyde (synthetisch)
Dit is een oplosmiddel en een ingrediënt van parfum, cologne, haarlak, deodorant, vaseline lotion, scheercrème, shampoo, zeep, maar ook: afwasmiddel en bleekwasmiddel. Het is een zeer irriterende stof. Het werkt verdovend (als drugs), het onderdrukt het CZS* en kan irritatie aan mond, keel, ogen, huid, longen, en misselijkheid, buikpijn en nierschade veroorzaken.

Benzyl acatate
Zit in parfum, cologne, shampoo, wasverzachter, luchtverfrissers, afwasmiddel, zeep, haarlak, bleek, aftershave en deodorant. Het is een carcinogeen en wordt gerelateerd aan pancreas kanker. Wanneer de damp ervan wordt ingeademd, irriteert het de ogen en luchtwegen en veroorzaakt het hoesten. In muizen creëert het hyperaemia van de longen. Tevens kan het door de huid worden opgenomen. "Niet door de gootsteen/toilet spoelen."

Benzyl alcohol/ benzyl benzoate
Dit is een oplosmiddel en conserveringsmiddel. Het is een derivaat uit o.a. petroleum en coal tar. Het zit in parfum, cologne, shampoo, zeep, nagellakremover, luchtverfrisser, bleekwasmiddel, vaseline lotion, deodorant, wasverzachter. Het is irriterend voor het bovenste gedeelte van de luchtwegen en kan veroorzaken: hoofdpijn, duizeligheid, daling van de bloeddruk. Tevens onderdrukt het het CZS* en het kan in ernstige gevallen dood door ademhalingsfalen veroorzaken. Er is ook een natuurlijke vorm van benzyl benzoate op de markt, onttrokken uit etherische olie, maar ook deze stof kan irriterend zijn.

Camphor (synthetisch)
In parfum, scheercrème, nagellak, wasverzachter, machineafwasmiddel, luchtverfrissers. Het kan het CZS* irriteren en wordt gemakkelijk opgenomen door lichaamsweefsels. Het is irriterend voor de ogen, neus en keel. Kan duizeligheid, verwarring, misselijkheid en spierstuipen veroorzaken. Vermijd inademen van de damp.

Ethanol, Ethylalcohol, S.D.alcohol
In zijn oorspronkelijke vorm (ethanol of graanalcohol) is het niet giftig. Het wordt gemaakt door de fermentatie van suikers en zetmeel en komt overeen met de alcohol die het lichaam zelf produceert, maar om het als ingrediënt van cosmetica te mogen gebruiken, moet het eerst worden gedenatureerd (ondrinkbaar worden gemaakt.) Dit gebeurt met zeer giftige oplosmiddelen: aceton, terpetine, benzeen. Hierdoor is het toxisch in gemiddelde tot grote hoeveelheden. Er zijn gelukkig bedrijven die deze regel negeren en niet toxische graanalcohol gebruiken, eventueel gedenatureerd met onschadelijke etherische olie.

Ethyl acetate
In aftershave, cologne, parfum, shampoo, gekleurde nagellak, nagellakremover, wasverzachter, afwasmiddel (machine). Het staat op de EPA-lijst** van gevaarlijke afvalstoffen. Het is irriterend voor ogen en luchtwegen en kan hoofdpijn en narcose veroorzaken. Op de huid heeft het een sterk uitdrogend effect en kan het kloven veroorzaken. Tevens kan het bloedarmoede en schade aan lever en nieren veroorzaken. "Spoel uw huid zorgvuldig af na aanraking."

Methyleenchloride
Deze stof komt voor in shampoos, verafbijtmiddelen en met name in colognes en parfum. Het is verboden sinds 1988 door de Federal Drug Administration (FDA), maar de parfumindustrie heeft een handelsgeheim, dus kunnen ze het gewoon nog gebruiken. (In Europa dienen ze echter alle informatie over de gebruikte ingrediënten op de verpakking te vermelden, eventueel in gecodeerde vorm, waardoor het voor de gewone consument toch nog gissen blijft). Het staat op de EPA-lijst van gevaarlijke afvalstoffen.
Het is een carcinogeen. Het wordt in het lichaamsvet opgeslagen en in het lichaam omgezet tot koolmonoxide, daardoor neemt het zuurstofgehalte van het bloed af. Bovendien veroorzaakt het hoofdpijn, geïrriteerdheid, vermoeidheid, tinteling in de ledematen, duizeligheid, aandoeningen aan het centrale zenuwstelsel, verdoving/gevoelloosheid.

Musk-verbindingen/nitromuskverbindingen en polycyclische muskverbindingen (bijvoorbeeld de nitromuskverbindingen musk-xyleen, musk-keton en musk-ambrette.)
Deze synthetische geurstofverbindingen zitten vooral in wasmiddelen, aftershave, parfum, deodorant, zeep en andere geparfumeerde producten. De meest voorkomende is musk-xyleen. We nemen deze stof op in ons lichaam en ze wordt opgeslagen in ons vetweefsel. Lange-termijn-onderzoek liet zien dat musk-xyleen in hoge concentraties kanker veroorzaakte bij muizen [1]. Naar aanleiding van dat onderzoek scherpte het Wetenschappelijk Comité voor cosmetische producten van de Europese Unie de normen voor musk-xyleen aan. Musk-xyleen is namelijk in mensen nog persistenter dan in muizen, dat wil zeggen dat de stof nauwelijks afbreekt. Moeders kunnen deze gevaarlijke stof via borstvoeding doorgeven aan hun kinderen. Onderzoek naar polycyclische musken wijst erop dat deze stoffen de lever kunnen vergroten. Daarnaast zijn musk-verbindingen ook zeer schadelijk voor het milieu. Ze komen vooral in het mileu terecht via het afvalwater. Een deel wordt geabsorbeerd in rioolzuiverings-installaties, maar een ander deel breekt af. Juist een van de afbraakproducten die daarbij ontstaat, vormt volgens onderzoekers een bron van zorg, omdat die mogelijk nog giftiger is dan de muskverbindingen zelf. [2]

Phthalates (Di-2-ethylhexyl phthalate (DEHP), di-isononyl phthalate (DINP), diethyl phthalate (DEP) en dibutyl phthalate (DBP).
Deze stof komt voor in parfums, haargels, nagellak, zeep, shampoo en haarlak. Onderzoek met proefdieren heeft aangetoond dat grote hoeveelheden van deze chemische stof de hormoonfunctie verstoort en geboorteafwijkingen kan veroorzaken (het kan ernstige schade toebrengen aan de mannelijke reproductie organen). Het gehalte aan deze stof in produkten als nagellak, zeep, parfum, shampoo en haarlak is hoger dan men zou denken.

a-Pinene
In vloeibare en vaste zeep, cologne, parfum, scheercrème, deodorant, afwasmiddel, luchtverfrisser. Het is een irriterende stof die schadelijk is voor het immuunsysteem.

g-TERPINENE
In cologne, parfum, zeep, scheercrème, deodorant en luchtverfrisser. Kan astma en aandoeningen aan het CZS* veroorzaken.

a-Terpineol
In parfum, cologne, wasmiddel, bleekpoeder, bleekwasmiddel, wasverzachter, luchtverfrisser, vaseline lotion, zeep, haarlak, aftershave, deodorant roller. Is zeer irriterend voor de slijmvliezen het kan bij inademing in de longen ontseking veroorzaken of zels fatatle vochtophopingen. Het kan ook tot gevolg hebben: verlies van spiercoördinatie, hyperthermia, hoofdpijn en onderdrukking van de ademhaling en het CZS. "Voorkom langdurig of herhaaldelijk huidcontact met deze stof."

*CZS= Centrale zenuwstelsel-de hersenen en het ruggemerg. Aandoeningen van het CZS zijn bijvoorbeeld: Alzheimer, Concentratie problemen, Dementie, Allergie voor synthetische stoffen, Multiple Sclerosis, Parkinson, Wiege dood).

Symptomen van aantasting van het CZS zijn bijvoorbeeld: troebel zien, disoriëntatie, hoofdpijn, duizeligheid, aphatie, honger, geheugen verlies, gevoelloosheid van het gezicht, nekpijn en pijnlijke ruggegraat.

**EPA/EPA-lijst= Environmental Protection Agency. Een amerikaanse organistatie gericht op het beschermen van de menselijke gezondheid en het milieu (lucht, water, land) waar we van afhankelijk zijn. Deze organisatie heeft een lijst samengesteld met stoffen die voor mens en milieu zeer schadelijk zijn.

Referenties:

[1] EU Scientific Committee on Cosmetic Products and non-food products intended for consumers, Opinion concerning Musk Xylene, adopted 8-12-99.

[2] G. Wiersma, H.A.J. Mulder, Stofdocumenten; musk xyleen, KNN Milieu BV, 2000